Effectieve beleidsinterventies onderbouwen en toetsen

Beschrijving

Probleemanalyse | Gedragsinzichten | Ex ante evaluatie

Beleid maken is een vak en effectieve beleidsinterventies staan of vallen met een goede voorbereiding. Vergroot je vakmanschap door kennis te maken met een onderzoeksgerichte benadering van beleidsvoorbereiding. Deze benadering vergt ten eerste inzicht in hoe een goede probleemanalyse noodzakelijk is om te komen tot – een combinatie van - nuttige beleidsinterventies. 

Ten tweede nemen we je mee in de wereld van gedragsinzichten. Veel beleid is gericht op gedragseffecten. Hoe houd je daar rekening mee als je beleidsinterventies gaat verkennen en toetsen? En wat is de rol van gedragsexperts in jouw ministerie? 

Vervolgens ga je aan de slag met ex ante evaluatie: een systematische toetsing van één of meer beleidsinterventies zo vroeg mogelijk in de beleidscyclus. Daarmee verkrijg je zoveel mogelijk kennis en informatie over de verwachte werking, neveneffecten, doeltreffendheid en doelmatigheid van die interventies.

Deze drie elementen dragen bij aan het expliciet maken van de aannames waarmee je een advies over beleidsinterventies voorlegt aan de bewindspersoon. Dit heet je beleidstheorie. In de hectische en politieke context van een ministerie is er geregeld weinig tijd of ruimte voor deze stappen. Ook voor die situaties is het nodig om deze vermogens te ontwikkelen. Daarmee vestig je de aandacht op de kwaliteit van je beleid, zodat het daadwerkelijk bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

Voor wie? 

Ervaren (en/of senior, coördinerend) beleidsmedewerkers, (beleids)controllers, leidinggevenden, medewerkers van (rijks)kennisinstellingen en/of kennisdirecties. Verwacht wordt dat je gemotiveerd bent om het gedachtegoed in de praktijk toe te passen. 

Na afloop:

• Heb je kennis van categorieën van beleidsinterventies zoals te vinden op Beleidskompas | Kenniscentrum voor beleid en regelgeving (kcbr.nl) ;
• Begrijp je het belang van een goede beleidstheorie;
• Snap je de eisen uit de Comptabiliteitswet 3.1 en de stappen van het Beleidskompas om tot een goede beleidstheorie te komen;
• Onderken je het belang van gedragsinzichten voor het ontwikkelen van beleidsinterventies;
• Heb je geoefend met tools om onder begeleiding van gedragsexperts beleid te ontwerpen aan de hand van gedragsinzichten;
• Ken je de belangrijkste ex ante evaluatiemethoden;
• Heb je een ex ante evaluatieplan gemaakt voor jouw beleidsvraagstuk.

Zo pakken we het aan

Om genoemde leerdoelen te bereiken doorloop je het volgende programma:
 
E-learnings deel A
De voorbereidende e-learnings van het eerste deel van de opleiding is allereerst de basis monitoren, evalueren en leren. De tweede gaat over de eerste belangrijke stappen van de beleidsvoorbereiding: de probleemanalyse en het ontwikkelen van beleidsopties met gedragsinzichten. De e-learnings zijn interactief, met voorbeelden, checkvragen en voorbereidingsopdrachten.
 
Lesdag 1 (9.30 – 14.30 uur)
Tijdens de lesdag gaan we in deelgroepen aan de slag met het toepassen van een tool om een vraagstuk te doorgronden en beleidsopties te ontwerpen, met gebruikmaking van gedragsinzichten. Daarnaast oefen je met de DOE-MEE tool. In deelgroepen gaan we met een fictieve casus hiermee aan de slag.

E-learning deel B
In de voorbereidende e-learning van het tweede deel van de opleiding behandelen we de volgende fase van de beleidsvoorbereiding, de ex ante evaluatie: het bepalen van evaluatiecriteria, effectbepaling en het systematisch vergelijken van beleidsopties. De e-learning is interactief, met voorbeelden en tussentijdse vragen over de inhoud. Met het maken van de voorbereidingsopdrachten in de e-learning kom je tot een voorlopige ex ante evaluatieaanpak op een beleidsthema uit jouw praktijk en ben je voorbereid op de tweede lesdag.

Lesdag 2 (9.30 – 14.30 uur)
Tijdens het webinar oefenen we door. In interactieve break-outs worden de uit de voorbereidingsopdrachten resulterende ex ante-evaluatieplannen besproken en samen met docent en deelnemers verder aangescherpt.

 
Tijdsinvestering

Het volgen van beide onderdelen van deze opleiding duurt ongeveer 12 uur, inclusief voorbereidingstijd.

Uitvoeringsdata

- 13 en 20 november 2024